AEEE Yönetmeliği

Türkiye, çevresel sürdürülebilirlik ve doğal kaynakların korunması hedefleri doğrultusunda Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar (AEEE) Yönetmeliği’ni uygulamaktadır. Bu yönetmelik, elektrikli ve elektronik atıkların çevreye zarar vermeden toplanması, geri dönüştürülmesi ve bertaraf edilmesi süreçlerini düzenler. AEEE Yönetmeliği, hem çevrenin korunması hem de döngüsel ekonomi hedeflerine katkı sağlamak için kritik bir öneme sahiptir.

1. AEEE Yönetmeliği Nedir?

AEEE Yönetmeliği, ilk kez 22 Mayıs 2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış ve son olarak 2021 yılında güncellenmiştir. Yönetmelik, elektrikli ve elektronik atıkların çevre dostu bir şekilde yönetilmesi için yasal bir çerçeve sunar.

Temel Amaçları:

• Elektrikli ve elektronik atıklardan kaynaklanan çevresel zararları en aza indirmek.
• Geri dönüşümle değerli malzemeleri ekonomiye kazandırmak.
• Çevre dostu üretim ve tüketim modellerini teşvik etmek.

2. AEEE Yönetmeliği Hangi Ürünleri Kapsar?

Yönetmelik, kullanım ömrünü tamamlamış veya tamir edilemeyen tüm elektrikli ve elektronik ürünleri kapsar. Bu ürünler şunları içerir:

• Büyük Ev Aletleri: Buzdolabı, çamaşır makinesi, fırın vb.
• Küçük Ev Aletleri: Elektrikli süpürge, tost makinesi, saç kurutma makinesi vb.
• Bilgi ve İletişim Teknolojisi Ürünleri: Bilgisayarlar, tabletler, cep telefonları vb.
• Tüketici Elektroniği: Televizyon, müzik setleri, video kameralar vb.
• Aydınlatma Ekipmanları: LED lambalar, floresanlar vb.
• Elektrikli Oyuncaklar ve Spor Ekipmanları:

3. Kimler AEEE Yönetmeliğinden Sorumludur?

AEEE Yönetmeliği, atık yönetimi süreçlerinde farklı taraflara çeşitli sorumluluklar yükler:

• Üreticiler: Ürünlerin çevre dostu bir şekilde geri dönüştürülmesini sağlamak için altyapı oluşturmalı ve bu süreci finanse etmelidir.
• Satıcılar: Eski cihazların yenisiyle değişimi sırasında atıkları toplamakla yükümlüdür.
• Belediyeler: Elektronik atıkların toplanması ve uygun şekilde bertaraf edilmesinden sorumludur.
• Tüketiciler: Kullanım ömrünü tamamlamış cihazlarını yetkili toplama noktalarına teslim etmelidir.

4. Geri Dönüşüm Süreci Nasıl İşler?

Elektrikli ve elektronik atıkların geri dönüşümü şu adımlardan oluşur:

1. Toplama: Belediyeler ve üreticiler tarafından belirlenen toplama noktalarında atıklar toplanır.
2. Ayrıştırma: Toplanan atıklar, içerdiği metaller, plastikler ve tehlikeli maddeler ayrıştırılır.
3. Geri Dönüşüm: Kullanılabilir malzemeler yeniden işlenerek ekonomiye kazandırılır.
4. Bertaraf: Geri dönüştürülemeyen maddeler, çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilir.

5. AEEE Yönetmeliği’nin Çevre Üzerindeki Etkileri

AEEE Yönetmeliği, çevre kirliliğini azaltmak ve doğal kaynakları korumak açısından büyük bir öneme sahiptir.

• Değerli Kaynakların Korunması: Bakır, alüminyum, demir gibi metallerin geri dönüştürülmesi, doğal kaynakların tükenmesini önler.
• Kirliliğin Azaltılması: Kurşun, cıva ve kadmiyum gibi tehlikeli maddelerin çevreye salınması engellenir.
• Ekonomik Katkı: Geri dönüşümle elde edilen malzemeler, üretim maliyetlerini düşürerek ekonomik fayda sağlar.

6. Tüketiciler Nasıl Katkı Sağlayabilir?

Elektrikli ve elektronik atıkların doğru yönetilmesi için bireyler de sürece dahil olabilir:

• Yetkili Noktalara Teslim Edin: Atık cihazlarınızı belediyelerin veya üreticilerin toplama noktalarına bırakın.
• Bağış Yapın: Çalışır durumdaki cihazları bağışlayarak yeniden kullanımını destekleyin.
• Çevre Dostu Markalar Seçin: Elektronik ürün satın alırken geri dönüşüm süreçlerini destekleyen markaları tercih edin.

Sonuç

Türkiye’de AEEE Yönetmeliği, elektrikli ve elektronik atıkların çevreye zarar vermeden toplanmasını ve geri dönüştürülmesini sağlayan önemli bir düzenlemedir. Bu yönetmelik, bireylerin, üreticilerin ve yerel yönetimlerin ortak çabalarıyla çevresel sürdürülebilirliğe büyük katkılar sunmaktadır. Doğru şekilde uygulanan bir AEEE yönetimi, çevre kirliliğini önlerken doğal kaynakların korunmasını ve ekonomiye katkı sağlanmasını mümkün kılar.